TOHUMCULUK KANUNU
Kanun No.
5553
Kabul Tarihi :
31/10/2006 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – Bu Kanunun amacı;
bitkisel üretimde verim ve kaliteyi yükseltmek, tohumluklara kalite
güvencesi sağlamak, tohumluk üretim ve ticareti ile ilgili düzenlemeleri
yapmak ve tohumculuk sektörünün yeniden yapılandırılması ve geliştirilmesi
için gerekli olan düzenlemeleri gerçekleştirmektir.
Kapsam
MADDE 2 – Bu Kanun; tarla
bitkileri, bağ-bahçe bitkileri, orman bitki türleri ve diğer bitki türleri
çoğaltım materyaline ait çeşitlerin ve genetik
kaynakların kayıt altına alınması, tohumlukların üretimi, sertifikasyonu,
ticareti, piyasa denetimi ve kurumsal yapılanmalar ile ilgili
düzenlemeleri kapsar.
Tanımlar
MADDE 3 – Bu Kanunda
geçen;
a) Alt birlik: Faaliyet konularına göre bitki ıslahçıları, tohum
sanayicileri ve üreticileri, fide üreticileri, fidan üreticileri, tohum
yetiştiricileri, tohum dağıtıcıları, süs bitkileri üreticileri ve
tohumculukla ilgili konularda iştigal eden gerçek veya tüzel kişiler
tarafından oluşturulan, tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde
meslek kuruluşunu,
b) Araştırma kuruluşu: Bitki çeşitlerinin ıslahı veya bulunması ve
geliştirilmesi ile ilgili faaliyet gösteren, nitelikleri ve çalışma usul
ve esasları Bakanlıkça belirlenen kamu kurum ve kuruluşlarını veya özel
kuruluşları,
c) Bakanlık: Tarım ve Köyişleri
Bakanlığını,
d) Birlik: Türkiye Tohumcular Birliğini,
e) Çeşit: Bir veya birden fazla genotipin
birleşmesinden ortaya çıkan ve kendine has özelliklerle tanımlanan, sözü
edilen özelliklerden en az biriyle diğer herhangi bir bitki grubundan
ayrılan, değişmeksizin çoğaltılmaya uygunluğu bakımından bir bütün olan,
botanik taksonomi içinde yer alan genetik
yapıyı,
f) Çeşit listesi: Kayıt altına alınan ve ticareti yapılan
çeşitlerin yayımlandığı listeyi,
g) Durulmuşluk: Çeşidin, tekrarlanan üretimlerden sonra veya
belirli çoğaltım dönemleri sonunda ilgili
özellikleri değişmeksizin aynı kalmasını,
h) Farklılık: Bir çeşidin, müracaatının yapıldığı tarihte herkesçe
bilinen çeşitlerden, tescile esas özelliklerden, en az bir tanesi
bakımından farklılık göstermesini,
ı) Genetik kaynak: Bitki ıslahçıları ve bilim adamlarının ihtiyacı
olan genlerin sağlandığı, bitki yapılarında genetik farklılık ve farklı
özellikler içeren potansiyel populasyon, bir
ülkede veya bir bölgede doğal olarak bulunan bitkilerin yabanî türleri ve
bunların geçiş formları, yerel çeşitler, özel
amaçlarla geliştirilmiş çeşitler ve bazı önemli karakterlere sahip ıslah
materyallerini,
i) Islah: Elde bulunan çeşitlerin korunmasını ve devamlılığını
sağlama, bunların üzerinde çalışarak özelliklerini daha da iyileştirme,
genetik kaynak ve stoklardan yararlanarak çeşit veya çeşitler elde etme
amacıyla yapılan çalışmaları,
j) Islahçı: Bir çeşidi ıslah eden ya da
bulan ve geliştiren gerçek veya tüzel kişileri,
k) Kütük: Bu Kanun kapsamında kayıt altına alınan çeşitlerin ve
genetik kaynaklar kapsamına giren materyallerin kayıtlı olduğu
sicilleri,
l) Özel üretim alanları: Tohumluk üretimi yapılması amacıyla,
sınırları Bakanlık tarafından belirlenen alanları,
m) Standart tohumluk: Kayıt altına alınan çeşitlere ait ve Bakanlık
tarafından belirlenen bitki türlerinde, sadece laboratuvar kontrolleriyle ticarete arz edilen tohum
veya çoğaltım materyalini,
n) Tavsiye listesi: Kayıt altına alınan çeşitlerin,
yetiştirilmelerinin uygun olduğu bölgelerin belirlendiği
listeyi,
o) Tescil: Yurt içinde veya yurt dışında ıslah edilen veya bulunan
ve geliştirilen bitki çeşitlerinin farklı, yeknesak ve durulmuş olduğunun
ve/veya biyolojik ve teknolojik özellikleri ile hastalık ve zararlılara
dayanıklılığının ve tarımsal değerlerinin tespit edilerek kütüğe
kaydedilmesini,
p) Tohumculuk sektörü: Bitki çeşitlerini ıslah eden, tohumlukları
üreten, yetiştiren, işleyen, satan, dağıtan, satışa veya dağıtıma arz
eden, ithal veya ihraç eden ya da tohumculuk ile
ilgili diğer faaliyetlerde bulunan kamu kurum ve kuruluşları veya özel
kuruluşlar ile bu kuruluşların oluşturduğu birlik veya derneklerden
müteşekkil yapıyı,
r) Tohumluk: Bitkilerin çoğaltımı için
kullanılan tohum, yumru, fide, fidan, çelik gibi generatif ve vegetatif bitki
kısımlarını,
s) Tohumluk kontrolörü: Tohumluk sertifikasyonuna ilişkin
kontrolleri yapan, numune alan ve piyasa denetimlerini yaparak bu
konularda belge düzenleyen kamu görevlilerini veya özel
kişileri,
t) Tohumluk kontrolü: Fiziksel ve biyolojik durumları tespit edilen
tohumlukların, standartlara uygunluğunun kontrol edilmesini,
u) Tohumluk sertifikasyonu: Tohumlukların tarla ve laboratuvar kontrolleri sonucunda genetik, fiziksel,
biyolojik ve sağlıkla ilgili değerlerinin standartlara uygunluğunun tespit
edilmesi ve bunun belgelendirilmesi işlemini,
ü) Tohumluk sınıfı: Tohumlukların üretilmesinde takip edilen döl
sırası veya generasyonunu,
v) Tohumluk standardı: Tohumluğun fiziksel ve biyolojik
niteliklerini belirleyen kalite ölçülerini,
y) Üretim izni: Yurt içinde veya yurt dışında ıslah edilen veya
bulunan ve geliştirilen bitki çeşitlerinin biyolojik ve teknolojik
özellikleri ile hastalık ve zararlılara dayanıklılığının ve tarımsal
özelliklerinin tespit edilerek, çeşit tescil edilinceye kadar verilen
süreli izni,
z) Yeknesaklık: Çeşidin çoğaltımı
esnasında, çoğaltma metoduna bağlı olarak beklenen varyasyonun dışındaki
diğer özellikler yönünden bir örneklik göstermesini veya yeterince homojen
olmasını,
ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Tohumlukların Kaydı, Üretimi, Sertifikasyonu,
Ticareti ve Piyasa Denetimi
Kayıt altına alma
MADDE 4 – Bitki
çeşitlerinin tescili, üretim izni ve standart tohumluk çeşit kaydı ile
genetik kaynakların kütüğe kaydedilmesi Bakanlık tarafından yapılır.
Islah edilmiş çeşitler farklılık, yeknesaklık ve durulmuşluk
ve/veya biyolojik, teknolojik özellikleri ile tarımsal değerleri
belirlenmek suretiyle; genetik kaynaklar ise morfolojik ve/veya moleküler
karakterizasyonu yapılarak kayıt altına alınır.
Süs bitkileri ile çiçek tohumlarında kayıt şartı
aranmaz.
Tarımsal bitki türlerine ait çeşitlerin; kayıt altına alınması,
kütükte kalış süresi, kayıt altına almanın yenilenmesi, kütükten
silinmesi, devamlılığın sağlanması, katalog oluşturulması ile ilgili
hususlar yönetmelikle belirlenir.
Ayrıca tescil, üretim izni ve standart tohumluk çeşit kaydı ile
ilgili usul ve esaslar bitki gruplarına göre yönetmelikle düzenlenir.
Tohumluk üretimi
MADDE 5 – Bakanlık
tarafından, bitkisel ve tarımsal özellikleri belirlenerek sadece kayıt
altına alınan çeşitlere ait tohumlukların üretimine izin
verilir.
Tohumlukların yetiştirileceği özel üretim alanlarının özellikleri
ile sınırları içerisinde tohumluk üretimi yapan ve bitkisel ürün
yetiştiren gerçek veya tüzel kişilerin uyması gereken hususlar
yönetmelikle belirlenir.
Özel üretim alanlarının sınırları içerisinde, Bakanlıkça izin
verilmeyen tohumluk veya bitkisel ürün yetiştirilemez.
Tohumculuk sektörü, yurt içinde yatırım yapmak kaydıyla, Avrupa
Birliği standartlarında ve uluslararası rekabete uygun bir şekilde
gelişmesi amacıyla Bakanlıkça belirlenecek teşvik ve desteklerden
yararlandırılır. Destekleme usul ve esasları, Bakanlık tarafından
çıkarılacak tebliğ ile düzenlenir.
Tohumluk sertifikasyonu
MADDE 6 – Yurt içinde
üretilen, 4 üncü maddeye göre tescil edilen veya üretim izni verilen
çeşitlerden, tohumluk sınıflarına göre yetiştirilen ve üretilen
tohumluklar, sertifikasyon işlemine tâbi tutulur.
Tarla ve laboratuvar kontrolleri
yapılarak, tohumluk standartlarına uygun olarak sertifikalandırılan
tohumluklar, usulüne göre ambalajlanarak etiketlenir.
Tohumluk sertifikasyon esasları ile ambalajlama ve etiketlemede
uyulacak hususlar, bitki gruplarına göre yönetmelikle
belirlenir.
Tohumluk ticareti
MADDE 7 – Yurt içinde
sadece kayıt altına alınmış çeşitlere ait tohumlukların ticaretine izin
verilir.
Bu tohumluklar, Bakanlık tarafından belirlenmiş nitelik ve
standartlara uygun, sertifikalı veya kütüğe kaydedilmek üzere kabul
edilmiş veya standart tohumluk olarak ambalajlı ve etiketli olarak
ticarete arz edilir.
Tohumlukların ithal edilmesi ve ihracı Bakanlığın iznine tâbidir.
İthal edilecek tohumluklarda yurt içi standartlara uygun olma şartı
aranır. Tohumluk ithalatı ve ihracatına ilişkin usul ve esaslar, ilgili
kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça
belirlenir.
Piyasa denetimi
MADDE 8 – Tohumlukları
yetiştiren, işleyen ve satışa hazırlayan, dağıtan ve satan gerçek veya
tüzel kişiler, Bakanlık tarafından yetkilendirilir ve denetlenir.
Yetkilendirme ve denetim ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle
belirlenir.
Ticarete arz edilen tohumlukların standartlara uygunluğu ile etiket
ve ambalaj bilgilerinin doğruluğu Bakanlıkça denetlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ücret, İlân, Tazminat ve Ceza
Hükümleri
Ücret
MADDE 9 – Sunulan hizmetler
ile onaylanan ve düzenlenen belgeler karşılığında, aşağıda belirtilen
ücretler alınır:
a) Başvuru inceleme ücreti.
b) Tescil ücreti.
c) Üretim izni ücreti.
d) Standart tohumluk kayıt ücreti.
e) Genetik kaynaklar kayıt ücreti.
f) Sertifikasyon hizmetleri ücreti:
1. Tarla kontrolleri ücreti.
2. Laboratuvar kontrolleri ücreti.
3. Belgelendirme ücreti.
4. Etiket ücreti.
g) Yayın ücretleri.
h) Diğer ücretler.
Bu ücretler, her yıl ocak ayında Bakanlık tarafından belirlenerek
ilân edilir. Ücretler ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle
düzenlenir.
İlân
MADDE 10 – 4 üncü madde
hükümlerine göre kayıt altına alınan çeşitler ile tavsiye listesinde yer
alan çeşitler, Bakanlıkça süreli olarak çıkarılacak bültende ilân
edilir.
Bültende; kütükten silinen veya tavsiye listesinden çıkarılan
çeşitler ile tohumculukla ilgili düzenlemeler hakkındaki bilgiler
yayımlanır. Bültende ayrıca yer alacak hususlar, Bakanlık tarafından
belirlenir.
Tazminat
MADDE 11 – Fiillerinin
ayrıca suç sayılma hâli saklı kalmak üzere, zarara neden olan kusurlu
tohumluğu üreten, satan, dağıtan, ithal eden veya başka şekilde piyasaya
süren gerçek veya tüzel kişiler, meydana gelen zararı müteselsilen tazmin etmekle yükümlüdür. Bunlar zararı,
kusurları oranında birbirlerine rücu
edebilirler.
Dava, zarara uğrayanın zarara uğradığının tespit edilmesinden
itibaren altı ay içinde, her hâlde zararın meydana gelmesinden itibaren
iki yıl içinde açılabilir.
Ceza hükümleri
MADDE 12 – 4 üncü madde
gereğince kayıt altına alınan çeşitlere ait
tohumlukları;
a) Sertifikasyon işlemine tâbi tutulmadan ve standart tohumluk
şartlarına uygun olarak kontrol edilip tohumluk analiz raporu
alınmadan,
b) Bakanlıkça belirlenmiş asgarî tohumluk standardının altına
düşürülmüş olarak veya tağşiş edilerek,
c) Yönetmeliğe uygun şekilde ambalajlamadan veya etiketlemeden
ya da taklit ambalajlar veya taklit etiketlerle
isim ve marka taklidi yaparak veya isim ve marka dışında da olsa iltibasa
mahal verecek şekilde ibareler kullanarak,
d) Yönetmeliğine uygun hazırlandığı ve ilaçlandığı bilindiği halde,
amacı dışında yemlik veya yemeklik olarak,
e) Sertifika işlemine tâbi tutulmadığı veya kontrol edilmediği
hâlde, sertifikalandırılmış veya kontrol edilmiş gibi göstererek,
f) Çeşidin kayıt altına alınmasında belirlenen niteliklere uygun
olmayacak şekilde yanıltıcı tanıtım ve reklam
yaparak,
Satanlar, dağıtanlar, satışa ve dağıtıma arz edenler veya şahsî
ihtiyacından fazlasını ticarete konu olacak kadar elinde bulunduranlara
onbin Yeni Türk Lirası idarî para cezası
verilir. Fiilin tekrarı halinde beş yıl süreyle faaliyetten men edilir. Bu
tohumluklara Bakanlık tarafından el konulur ve bu tohumlukların
müsaderesine sulh ceza mahkemesince karar verilir. Müsadere edilen
tohumlukların imha edilmesine karar verildiği takdirde, imha işlemi
masrafları bu fiilleri işleyenlere ait olmak üzere, Bakanlık tarafından
gerçekleştirilir.
Bakanlıktan yetki almadan tohumluk yetiştiren, işleyen, satışa
hazırlayan, dağıtan veya satan kişi veya kuruluşlara, onbin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Fiilin tekrarı halinde para cezası iki kat olarak uygulanır. Bu
tohumluklara Bakanlık tarafından el konulur ve bu tohumlukların
müsaderesine sulh ceza mahkemesince karar verilir. Müsadere edilen
tohumlukların imha edilmesine karar verildiği takdirde, imha işlemi
masrafları bu fiilleri işleyenlere ait olmak üzere, Bakanlık tarafından
gerçekleştirilir.
Bakanlıkça gerekli izni verilmeyen ve kontrolleri yapılmayan
tohumlukları, ithal ve ihraç edenler ile ithal ve ihraç işlemlerinde
gerçeğe aykırı bilgi ve belge verenler veya belgeler üzerinde tahrifat
yaptıkları tespit edilenlere, yirmibeşbin Yeni
Türk Lirası idarî para cezası verilir. Fiilin tekrarı halinde beş yıl
süreyle faaliyetten men edilir. Bu tohumluklara Bakanlık tarafından el
konulur ve bu tohumlukların müsaderesine sulh ceza mahkemesince karar
verilir. Müsadere edilen tohumlukların imha edilmesine karar verildiği
takdirde, imha işlemi masrafları bu fiilleri işleyenlere ait olmak üzere,
Bakanlık tarafından gerçekleştirilir.
Bakanlıkça belirlenen tohumluk özel üretim alanları sınırları
içerisinde kurallara uymadan tohumluk veya bitkisel ürün yetiştiren
kişilere üçbin Yeni Türk Lirası idarî para
cezası verilir. Bu ekilişler, masrafları üretimi yapanlara ait olmak
üzere, Bakanlıkça söktürülür ve gerektiğinde imha edilir.
Bu maddede belirtilen idarî para cezaları, o yerin en büyük mülkî
amiri tarafından verilir. Verilen idarî para cezalarına dair kararlar
ilgililere, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine
göre tebliğ edilir. Bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç
yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz,
idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine
verilen karar kesindir. İtiraz, zaruret görülmeyen hâllerde evrak üzerinde
inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. Bu Kanuna göre verilen
idarî para cezaları, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Âmme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil
olunur.
Hükmün ilânı
MADDE 13 – Tohumlukların
müsaderesine ilişkin dava sonucunda haklı çıkan tarafın menfaatinin veya
haklı bir sebebin bulunması hâlinde, masrafları karşı tarafa ait olmak
üzere, kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen
veya özet olarak ilân edilmesini talep etme hakkı vardır. İlânın şekli ve
kapsamı ile ceza veya tazminat bedeli ile orantılı olarak tayin edilecek
ilân bedeli kararda belirlenir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İstisna ve Yetki Devri
İstisna
MADDE 14 – İhracat amacıyla
ithal edilip üretilen bitkisel ürün veya tohumluklarda kayıt altına
alınma şartı aranmaz. Bu madde kapsamındaki bitkisel ürünlerin ticareti
Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre düzenlenir. Ayrıca, ticarete
konu olmamak ve şahsî ihtiyaç miktarı ile sınırlı kalmak kaydıyla,
çiftçiler arasında yapılacak tohumluk mübadeleleri ile deneme ve denetim
amacıyla kullanılan ve miktarları Bakanlıkça belirlenen tohumluklar, bu
Kanun hükümlerinden müstesnadır.
Yetki devri
MADDE 15 – Bakanlık,
gerekli gördüğü hâllerde, 5 inci, 6 ncı, 7 nci ve 8 inci maddelerde belirtilen yetkilerini,
kısmen veya tamamen Birliğe, kamu kurum ve kuruluşlarına, özel hukuk tüzel
kişilerine veya üniversitelere; şartları belirlenmek kaydıyla, süreli veya
süresiz olarak devredebilir.
Yetkiyi alanın, belirlenen şartlara uymaması hâlinde, devredilen
yetkiler Bakanlıkça geri alınır. Yetki devredilen kişilerin, kastî olarak
resmî kontrollerdeki kuralları ihlâl ettiği belirlendiğinde, ilgili
tohumlukların belirlenen standartları karşıladığı durumlar haricinde,
bunların düzenledikleri sertifikalar hükümsüz
kılınır.
Belirli bir süreyle devredilen yetkiler süre bitiminde Bakanlıkça
geri alınabilir veya belirlenen şartlarla yeniden devredilebilir.
Yetki devrinin şartları, yetki devredilecek Birlik, kamu kurum ve
kuruluşları, özel hukuk tüzel kişileri ve üniversitelerle ilgili teknik ve
fizikî şartlara ilişkin usul ve esaslar ile yetki devrinin geri
alınmasında uygulanacak hususlar yönetmelikle belirlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM Alt Birlikler ve Türkiye Tohumcular
Birliği
Alt birliklerin kuruluşu
MADDE 16 – Alt birlikler,
tohumculuk sektörünün geliştirilmesi ile sektörde faaliyet gösteren gerçek
veya tüzel kişiler arasında meslekî dayanışma sağlayarak meslekî
faaliyetleri kolaylaştırmak, tohumculuk faaliyetinde bulunanların ekonomik
ve sosyal haklarının korunmasını sağlamak ve mevzuatla verilen görevleri
yerine getirmek amacıyla bitki ıslahçıları, tohum sanayicileri ve
üreticileri, fide üreticileri, fidan üreticileri, tohum yetiştiricileri,
tohum dağıtıcıları, süs bitkileri üreticileri ve tohumculukla ilgili diğer
konularla iştigal eden en az yedi gerçek veya tüzel kişi tarafından
faaliyet konularına göre kurulan, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu
niteliğinde meslek kuruluşlarıdır.
Alt birlik, kuruluş ve çalışma esaslarını belirleyen tüzük ile
Bakanlığa başvurur. Tüzükte ve kurucuların hukukî durumlarında mevzuata
aykırılık ve noksanlık yoksa, alt birliğin kuruluşu Bakanlıkça onaylanır
ve durum alt birliğe en geç onbeş gün içinde
bildirilir. Alt birlik tüzüğü, alt birliğe yapılan yazılı bildirimden
sonra onbeş gün içinde yerel bir gazetede ilân
edilir. Alt birlik, tüzüğünün ilân edildiği günü izleyen üç ay içerisinde,
ilk genel kurulunu toplamak ve organlarını oluşturmak zorundadır. Tüzük
değişikliği kuruluş işlemlerine tâbidir.
Kuruluş bildirisinde, birlik tüzüğünde ve kurucuların hukukî
durumlarında mevzuata aykırılık veya noksanlık tespit edildiği takdirde,
bunların giderilmesi geçici yönetim kurulundan yazı ile istenir. Bu
yazının tebliğinden itibaren otuz gün içinde belirtilen noksanlıklar
tamamlanmaz veya mevzuata aykırılık giderilmez ise Bakanlığın ihbarı
üzerine Cumhuriyet Savcılığı, birliğin feshi için yetkili mahkemeye
başvurur. Cumhuriyet Savcılığı birliğin faaliyetlerinin durdurulmasını da
isteyebilir.
Aynı konuda faaliyet gösteren birden fazla alt birlik kurulamaz.
Tohumculukla iştigal eden gerçek veya tüzel kişiler faaliyet konularına
göre birden fazla alt birliğe üye olabilirler; ancak, aynı anda birden fazla yönetim
kurulunda görev alamazlar. Alt birliklerin faaliyet konuları ile
ilgili çalışma merkezleri Bakanlıkça tespit edilir.
Üyelik
MADDE 17 – Tohumculukla
ilgili faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler, faaliyet konuları ile
ilgili alt birliğe üye olmak zorundadır. Üyelik ile ilgili usul ve esaslar
alt birliğin tüzüğünde belirlenir.
Gerçek veya tüzel kişi alt birlik üyeleri, alt birliğe giriş
sırasında giriş aidatı ve her yıl için yıllık aidat ödemekle yükümlüdür.
Giriş aidatı ile yıllık aidat, onaltı yaşından
büyükler için uygulanan aylık asgarî ücretin brüt tutarının yüzde onundan
az, dört katından fazla olamaz. Giriş aidatının alındığı yıl için ayrıca
yıllık aidat alınmaz. Süresinde ödenmeyen aidatlar alt birlikçe kanunî
faizi ile tahsil edilir.
Alt birliğin görevleri
MADDE 18 – Alt birliğin
görevleri şunlardır:
a) Üyeleri arasında iletişim ve dayanışma
sağlamak.
b) Üyelerinin ve tohumculuk sektöründe faaliyet gösteren kişilerin,
meslekî bilgi ve görgülerini geliştirmek üzere konferans, panel, kurs,
seminer ve benzeri eğitim faaliyetlerinde bulunmak, kitap ve süreli
yayınlar hazırlamak veya hazırlatmak.
c) Faaliyet gösterdikleri tohumculuk alt sektörünün geliştirilmesi
için konuları ile ilgili yatırım yapmak, inceleme ve araştırma yapmak veya
yaptırmak ve raporlar düzenlemek.
d) Tohumculuk sektörüyle ilgili kararların oluşmasına yardım etmek
üzere öneriler ve raporlar hazırlamak ve bunları Birliğe
sunmak.
e) Birliğe üye olarak ülke tohumculuğunun gelişmesine katkı
sağlamak.
f) Mevzuatla verilecek görevleri yerine
getirmek.
Alt birlik organları
MADDE 19 – Alt birliğin
organları; genel kurul, yönetim kurulu, denetim kurulu ve disiplin
kurulundan oluşur.
Alt birlik genel kurulu
MADDE 20 – Alt birlik genel
kurulu, alt birlik üyelerinden oluşur. Yılda bir defadan az olmamak üzere
ve yönetim kurulunun çağrısı üzerine üye tam sayısının salt çoğunluğu ile
toplanır. Yönetim kurulunun veya denetim kurulunun kararı yahut genel
kurul üyelerinin beşte birinin yazılı istemi üzerine
olağanüstü toplantıya çağrılır. İlk toplantıda yeterli çoğunluk
sağlanamazsa ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, ikinci toplantıya
katılan üye sayısı; yönetim, denetim ve disiplin kurulları asıl üyelerinin
toplamının iki katından az olamaz. Bu toplantıda da gerekli çoğunluk
sağlanamazsa alt birlik feshedilmiş sayılır. Toplantılarda kararlar, hazır
bulunanların salt çoğunluğu ile alınır.
Alt birlikler, iki yıllık bir dönem için Birlik genel kurul
toplantılarına katılmak üzere, on asıl ve on yedek temsilci seçer. Genel
kurulun toplantıya çağrılması, toplanma ve Birlik genel kurulu
temsilcilerinin belirlenmesi ile ilgili usul ve esaslar alt birliğin
tüzüğünde belirlenir.
Alt birlik genel kurulunun görev ve yetkileri
şunlardır:
a) Alt birlik organlarını seçmek.
b) Üyelik şartları, üyelikten çıkma ve çıkarılma konusunda karar
vermek.
c) Giriş aidatı ve yıllık aidatı belirlemek.
d) Meslekleri ile ilgili tohumculuk alt sektörünün geliştirilmesi
için temel ilkeleri belirlemek.
e) Yönetim kurulu ve denetim kurulu raporlarını görüşmek ve ibra
edilip edilmemesine karar vermek.
f) Yönetim kurulunca hazırlanan bütçeyi görüşmek ve
onaylamak.
g) Alt birliğin çalışmaları ve yönetilmesi ile ilgili genel
ilkeleri belirlemek.
h) Alt birlik adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek
etmek ve bunlar üzerinde her türlü aynî hak tesis etmek konusunda yönetim
kuruluna yetki vermek.
ı) Birlik genel kurulu ve hakem kuruluna temsilci
seçmek.
i) Tohumculuk faaliyetleri ile ilgili tesis, laboratuvar, işletme, eğitim merkezi kurulması ve bu
yerlerin alet, ekipman ve diğer ihtiyaçlarının giderilmesi konusunda
yönetim kuruluna yetki vermek.
j) Genel kurul toplantı kararlarının birer suretini Birliğe
göndermek.
k) Tohumculuk sektörünün güncel konularını
görüşmek.
Alt birlik yönetim kurulu
MADDE 21 – Alt birlik
yönetim kurulu iki yıllık bir dönem için genel kurul üyeleri arasından
seçilen en az beş asıl ve aynı sayıda yedek üyeden oluşur. Yönetim kurulu
asıl üyeleri, ilk toplantılarında yönetim kurulunun vereceği görevleri
yürütmek üzere gizli oyla, kendi aralarından bir başkan, bir başkan
yardımcısı ve bir sayman üye seçerler. Yönetim kurulunun vereceği görevler
ile alt birliğin işlerini yürütmek üzere bir genel sekreter tayin edilir.
Genel sekreterin nitelikleri ile görevleri, alt birlik tüzüğünde
belirlenir.
Yönetim kurulu başkanı; yönetim kuruluna başkanlık ve alt birliği
temsil eder. Alt birliğin malî işlerinden ve bu konu ile ilgili defter ve
kayıtların tutulmasından sayman üye ile birlikte, diğer defterler ve
yazışmalarla ilgili olarak da genel sekreterle birlikte sorumludur.
Başkanın yokluğunda kendisine başkan yardımcısı vekalet eder. Üst üste iki
dönem başkanlık yapanlar aradan iki seçim dönemi geçmedikçe aynı göreve yeniden
seçilemezler.
Yönetim kurulu ayda bir defadan az olmamak üzere başkanın çağrısı
ile salt çoğunlukla toplanır. Katılanların salt çoğunluğu ile karar
alınır; eşitlik halinde kararı, başkanın oyu
belirler.
Yönetim kurulu toplantılarına ilişkin usul ve esaslar, alt birlik
tüzüğü ile belirlenir.
Yönetim kurulunun görev ve yetkileri
şunlardır:
a) Genel kurul gündemini hazırlamak ve genel kurulu toplantıya
çağırmak.
b) Alt birliğin dönem bilançosunu, faaliyet raporunu ve tahmini
bütçesini hazırlayıp genel kurula sunmak.
c) Genel kurul kararlarını uygulamak.
d) Üyeler arasında iletişim ve dayanışmayı
sağlamak.
e) Üyelerin ve tohumculuk sektöründe faaliyet gösteren kişilerin
meslekî bilgi ve görgülerinin artırılması ve geliştirilmesi için
konferans, seminer, kurs, sempozyum ve benzeri eğitim işlerini düzenlemek.
f) Tohumculuk sektörünün geliştirilmesi için gerekli çalışmaları
yapmak, sektörle ilgili inceleme ve araştırma yapmak veya yaptırmak.
g) Üyeler hakkında disiplin cezasını gerektiren veya suç teşkil
eden fiillerin varlığı hâlinde, disiplin kurulunu göreve
çağırmak.
h) Alt birlik adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek
etmek ve bunlar üzerinde her türlü aynî hak tesis etmek.
ı) Genel kurulca verilecek diğer görevleri
yapmak.
Alt birlik denetim kurulu
MADDE 22 – Denetim kurulu,
genel kurul tarafından iki yıllık bir dönem için alt birlik üyeleri
arasından seçilen üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur. Denetim kurulu yılda
en az iki defa toplanır ve üyeler ilk toplantılarında kendi aralarından
gizli oyla bir başkan seçerler.
Denetim kurulunun toplanma usul ve esasları alt birlik tüzüğü ile
belirlenir.
Denetim kurulunun görevleri şunlardır:
a) Alt birliğin tüm hesap ve işlemlerini
incelemek.
b) Hesap ve işlemlerde gördüğü aksaklıkları en geç onbeş gün içinde yönetim kuruluna
sunmak.
c) İki yıllık denetim sonuçlarını bir rapor hâlinde genel kurula
sunmak.
d) Gerektiğinde genel kurulu olağanüstü toplantıya
çağırmak.
Alt birlik disiplin kurulu
MADDE 23 – Disiplin kurulu,
genel kurulca iki yıllık bir dönem için alt birlik üyeleri arasından
seçilen üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur. Disiplin kurulu, yönetim
kurulunun çağrısıyla toplanır. Disiplin kurulu üyeleri ilk toplantılarında
gizli oyla kendi aralarından bir başkan ve bir de raportör seçerler.
Toplanma ve disiplinle ilgili usul ve esaslar alt birlik tüzüğü ile
belirlenir.
Disiplin kurulunun görevleri şunlardır:
a) Yönetim kurulunun disiplin kovuşturması açılmasına dair kararı
üzerine inceleme yaparak disiplinle ilgili kararları uygulamak ve cezaları
vermek.
b) Yönetim kurulunun vereceği diğer görevleri
yapmak.
Alt birlik gelir ve giderleri
MADDE 24 – Alt birliklerin
gelirleri şunlardır:
a) Giriş aidatı ve yıllık aidat.
b) Üyelerin tohumculukla ilgili ürün, mal ve hizmet satışlarından
binde üç oranında kesilecek komisyon.
c) Yatırım, ortaklık ve işletme gelirleri ile laboratuvar ve benzeri tesis
gelirleri.
d) Fuar, organizasyon, reklam, tanıtım ve yayıncılık
gelirleri.
e) İsim hakkı, logo, tohumluk etiketi, sözleşme ücretleri,
hakemlik, arabuluculuk, danışmanlık, eğitim ve toplantı
gelirleri.
f) Taşınır ve taşınmaz mallardan elde edilen
gelirler.
g) Alt birlik yetkisinde bulunan işlemlerle ilgili izin, yetki
belgesi ve tasdik ücretleri.
h) Faaliyet konuları ile ilgili diğer
gelirler.
Alt birliğin giderleri, bu Kanun kapsamında verilen görevler ile
kuruluş amaçları çerçevesinde yürütülen görevlerin ifasına yönelik
faaliyetlerle ilgili giderlerdir.
Fesih
MADDE 25 – Alt birlik genel
kurulu, genel kurula katılma hakkına sahip tüm üyelerin üçte iki çoğunluğu
ile fesih kararı alabilir. İlk toplantıda çoğunluk sağlanamaması hâlinde
ikinci toplantıda yönetim, denetim ve disiplin kurulu üye sayısının iki
katından az olmamak üzere katılan üyelerle toplantı yapılabilir. Bu
durumda fesih kararı, toplantıya katılanların üçte iki çoğunluğuyla
alınır. Fesihle ilgili usul ve esaslar alt birlik tüzüğü ile
belirlenir.
Türkiye Tohumcular Birliği
MADDE 26 – Türkiye
Tohumcular Birliği; alt birlikler arasındaki işbirliği ve dayanışmayı
temin etmek, tohumculuk sektörünün geliştirilmesi ile sektörde faaliyet
gösterenler arasında meslekî dayanışma sağlamak ve mevzuatla verilen
görevleri yerine getirmek amacıyla alt birliklerce kurulan, tüzel kişiliğe
sahip, kamu kurumu niteliğinde meslek üst kuruluşudur. Birliğin
kuruluşundan sonra alt birlikler, Birliğe üye olmak
zorundadır.
Birliğin görevleri
MADDE 27 – Birlik, ülkenin
tohumculuk sektörünün geliştirilmesini sağlamak amacıyla aşağıda
belirlenen görevleri yapar:
a) Tohumculuk sektörünün geliştirilmesi ve tohumculuk
politikalarının oluşturulmasına yardımcı olmak için Bakanlığa önerilerde
bulunmak.
b) Ülkede ticareti yapılan tohumlukların kalite güvencesinin
sağlanması için sistem oluşturmak.
c) Tohumculuk konusunda hazırlanan düzenlemelere ilişkin görüş
bildirmek.
d) Üyeleriyle, kamu kurum ve kuruluşları ve diğer meslekî
kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyon sağlamak.
e) Üyeleri arasında çıkacak uyuşmazlıklarda, tarafların talebi
üzerine arabuluculuk yapmak.
f) Ulusal ve uluslararası meslek örgütleri ile teknik işbirliği
yapmak ve gerektiğinde bu örgütlere üye olmak.
g) Tohumculuk sektöründe araştırıcı ve ıslahçılara burs, hibe ve
destek sağlayarak teknik kadroların oluşmasını sağlamak.
h) Üyelerinin ve tohumculuk sektöründe faaliyet gösterenlerin
uymaları gereken meslekî etik kurallarını
belirlemek.
ı) Tohumluk üretim sözleşmeleri düzenlemek ve uygulanmasını
izlemek.
i) Tohumculuk sektörü ile ilgili yatırım yapmak, menkul ve
gayrimenkul almak, satmak, rehnetmek, ödünç para
almak, kuruluş amaçları doğrultusunda sosyal yardımlarda
bulunmak.
j) Bakanlıkça bu Kanun kapsamında verilecek diğer iş ve işlemleri
yapmak.
k) Mevzuatla verilecek diğer iş ve işlemleri
yapmak.
Birliğin organları
MADDE 28 – Birliğin
organları; Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu, Disiplin Kurulu ve
Hakem Kuruludur.
Birlik Genel Kurulu ve görevleri
MADDE 29 – Birlik Genel
Kurulu, alt birliklerin kendi üyeleri arasından iki yıl için seçecekleri
temsilcilerden oluşur. Temsilcilerin alt birliklerden çıkması,
çıkarılması, ölümü, istifası hâllerinde yerlerine yedek temsilciler Genel
Kurula katılırlar. Temsilcilerin Genel Kurula katılma masrafları, temsil
ettikleri alt birlik tarafından karşılanır.
Genel Kurul, yılda bir defadan az olmamak üzere yönetim kurulunun
çağrısı üzerine toplanır. Yönetim kurulunun veya denetim kurulunun kararı
yahut genel kurul üyelerinin beşte birinin yazılı istemi üzerine
olağanüstü toplantıya çağrılır. İlk toplantıda yeterli çoğunluk
sağlanamazsa ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, ikinci toplantıya
katılan temsilci sayısı; yönetim, denetim ve disiplin kurulları asıl
üyelerinin toplamının iki katından az olamaz. Genel Kurul, temsilci tam
sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantılarda kararlar, hazır
bulunanların salt çoğunluğu ile alınır.
Genel Kurulun toplantıya çağrılması ve toplantılarla ilgili usul ve
esaslar Birlik Tüzüğünde belirlenir.
Genel Kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Alt birlikler arasında işbirliği kurmak ve bunların gelişimi
için gerekli tedbir ve kararları almak.
b) Tohumculuk alt sektörünün geliştirilmesi için temel ilkeleri
belirlemek.
c) Birlik organlarını seçmek.
d) Birliğin çalışmaları ve yönetilmesi ile ilgili genel ilkeleri
belirlemek.
e) Yönetim Kurulunca hazırlanan bütçeyi görüşmek ve
onaylamak.
f) Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu raporlarını görüşmek ve ibra
edilip edilmemesine karar vermek.
g) Alt birliklerce hazırlanan genel düzenlemeleri
onaylamak.
h) Gerekli gördüğü hâllerde komisyonlar
kurmak.
ı) Birlik adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek
ve bunlar üzerinde her türlü aynî hak tesis etmek konusunda Yönetim
Kuruluna yetki
vermek.
i) Tohumculuk faaliyetleri ile ilgili tesis, laboratuvar, işletme, eğitim merkezi kurulması ve bu
yerlerin alet, ekipman ve diğer ihtiyaçlarının giderilmesi konusunda
Yönetim Kuruluna yetki vermek.
j) Tohumculuk sektörünün güncel konularını
görüşmek.
k) Alt birliğin gelirlerinden Birlik için ayrılacak katkı payını
belirlemek.
l) Mevzuatla verilen diğer görevleri yerine
getirmek.
Birlik Yönetim Kurulu ve görevleri
MADDE 30 – Birlik Yönetim
Kurulu, iki yıllık bir dönem için temsilciler arasından Birlik Genel
Kurulunca her alt birlikten en az bir temsilci olmak üzere seçilen asgarî
beş asıl ve aynı sayıda yedek üyeden oluşur. Asıl üyeler ilk
toplantılarında, Yönetim Kurulunun vereceği görevleri yürütmek üzere gizli
oyla, kendi aralarından bir Başkan, bir BaşkanYardımcısı ve bir Sayman seçerler. Yönetim
Kurulu Başkanı aynı zamanda Birliğin de başkanıdır. Yönetim Kurulunun
vereceği görevler ile Birliğin işlerini yürütmek üzere bir Genel Sekreter
tayin edilir. Genel Sekreterin nitelikleri ile görevleri, Birlik Tüzüğünde
belirlenir.
Yönetim Kurulu Başkanı; Yönetim Kuruluna başkanlık ve Birliği
temsil eder. Birliğin malî işlerinden ve bu konu ile ilgili defter ve
kayıtların tutulmasından Sayman üye ile birlikte; diğer defterler ve
yazışmalarla ilgili olarak da Genel Sekreterle birlikte sorumludur.
Başkanın yokluğunda kendisine Başkan Yardımcısı vekalet eder. Üst üste iki
dönem Başkanlık yapanlar aradan iki seçim dönemi geçmedikçe aynı göreve yeniden
seçilemezler.
Yönetim Kurulu ayda bir defadan az olmamak üzere Başkanın çağrısı
üzerine salt çoğunlukla toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar
alır. Eşitlik halinde kararı, Başkanın oyu belirler.
Yönetim Kurulu toplantılarına ilişkin usul ve esaslar Birlik Tüzüğü
ile belirlenir.
Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri
şunlardır:
a) Genel Kurul gündemini hazırlamak ve toplantıya
çağırmak.
b) Birliğin dönem bilançosunu, faaliyet raporunu ve tahminî
bütçesini hazırlayıp Genel Kurula sunmak.
c) Genel Kurul kararlarını uygulamak.
d) Alt birlikler arasında iletişim ve dayanışmayı
sağlamak.
e) Üyelerin ve tohumculuk sektöründe faaliyet gösteren kişilerin
meslekî bilgi ve görgülerinin artırılması ve geliştirilmesi için
konferans, seminer, kurs, sempozyum ve benzeri eğitim işlerini
düzenlemek.
f) Tohumculuk sektörünün geliştirilmesi için gerekli çalışmaları
yapmak, sektörle ilgili inceleme ve araştırma yapmak veya yaptırmak.
g) Üyeler hakkında disiplin cezasını gerektiren veya suç teşkil
eden fiillerin varlığı hâlinde, Disiplin Kurulunu göreve
çağırmak
h) Birlik adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek
ve bunlar üzerinde her türlü aynî hak tesis etmek.
ı) Alt birliklerin aidatlarını süresi içinde yatırmalarını sağlamak
ve bu konuda gerekli denetimleri yapmak.
i) Genel kurulca verilecek diğer görevleri
yapmak.
Birlik Denetim Kurulu ve görevleri
MADDE 31 – Birlik Denetim
Kurulu, Birlik Genel Kurulunca iki yıllık bir dönem için temsilciler
arasından seçilen iki asıl ve iki yedek üye ile Bakanlık tarafından
belirlenen bir asıl ve bir yedek üyeden oluşur. Denetim Kurulu yılda en az
iki defa toplanır, üyeler ilk toplantılarında, kendi aralarından gizli
oyla bir başkan
seçerler.
Denetim Kurulunun toplanma usul ve esasları Birlik Tüzüğü ile
belirlenir.
Denetim Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Birliğin tüm hesap ve işlemlerini
incelemek.
b) Hesap ve işlemlerde gördüğü aksaklıkları, en geç onbeş gün içinde Yönetim Kuruluna
sunmak.
c) İki yıllık denetim sonuçlarını, bir rapor hâlinde Genel Kurula
sunmak.
d) Gerektiğinde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya
çağırmak.
Birlik Disiplin Kurulu ve görevleri
MADDE 32 – Birlik Disiplin
Kurulu, Genel Kurul tarafından iki yıllık bir dönem için temsilciler
arasından seçilen üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur. Disiplin Kurulu,
Yönetim Kurulunun çağrısı üzerine toplanır. İlk toplantılarında gizli oyla
kendi aralarından bir başkan ve bir de raportör seçerler.
Toplanma ve disiplinle ilgili usul ve esaslar Birlik Tüzüğü ile
belirlenir.
Disiplin Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Yönetim Kurulunun disiplin kovuşturması açılmasına dair kararı
üzerine inceleme yaparak disiplinle ilgili kararları uygulamak ve cezaları
vermek.
b) Yönetim Kurulunun vereceği diğer görevleri
yapmak.
Birlik Hakem Kurulu ve görevleri
MADDE 33 – Birlik Hakem
Kurulu, alt birliklerin kendi üyeleri arasından iki yıl için seçecekleri,
konu uzmanı en az ikişer temsilciden oluşur. Seçilen temsilci sayısı kadar
da yedek temsilci seçilir. Temsilcilerin birliklerden çıkması,
çıkarılması, ölümü, istifası hâllerinde yerlerine yedek temsilciler Hakem
Kuruluna katılır. Hakem Kurulu asıl üyeliğine seçilen temsilciler, Birlik
ve alt birlik organlarında görev alamazlar.
Hakem Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Birlik ve alt birlikler, alt birlikler ve üyeleri ile alt birlik
üyeleri ve üçüncü kişiler arasında ortaya çıkacak ihtilafları uzlaşma,
arabuluculuk ve hakemlik yoluyla çözmek.
b) Birliğin uluslararası uzlaşma, arabuluculuk ve hakemlikle ilgili
yükümlülükleri çerçevesindeki görevlerini yürütmek.
c) Çalışma raporlarını Genel Kurula sunmak.
Birliğin gelir ve giderleri
MADDE 34 – Birliğinin
gelirleri şunlardır:
a) Genel Kurul tarafından 17 nci
maddedeki sınırlar çerçevesinde belirlenecek giriş aidatı ve yıllık
aidatlar ile alt birliklerin her yıl brüt gelirlerinden ayıracakları en az yüzde onu oranında ödeyecekleri
katılım payı.
b) Yatırım, ortaklık ve işletme gelirleri ile laboratuvar ve benzeri tesis gelirleri.
c) Fuar, organizasyon, reklam, tanıtım ve yayın gelirleri.
d) İsim hakkı, logo, tohumluk etiketi, sözleşme ücretleri,
hakemlik, arabuluculuk, danışmanlık, eğitim ve toplantı gelirleri.
e) Taşınır ve taşınmaz mallardan elde edilen gelirler.
f) Yetkisinde bulunan işlemlerle ilgili izin, yetki belgesi ve
tasdik ücretleri.
g) Faaliyet konuları ile ilgili diğer gelirler.
(a) bendi hükmü uyarınca; Birlik Genel Kurulu tarafından belirlenen
en az yüzde on oranındaki katılım payı, Birlik Yönetim Kurulunun
belirleyeceği bankalardan birine Birlik adına, alt birlik tarafından
yatırılır. Katılım payları, bir önceki yıl brüt gelirleri üzerinden hesap
edilerek izleyen yılın mart, haziran, eylül ve aralık aylarında eşit dört
taksitte ödenir. Zamanında ödenmeyen katılım payları kanunî faizi ile
birlikte tahsil edilir.
Birliğin giderleri, bu Kanun kapsamında verilen görevler ile
kuruluş amaçları çerçevesinde yürütülen görevlerin ifasına yönelik
faaliyetlerle ilgili giderlerdir.
Alt birlik ve Birlik organları seçimlerine katılma
nitelikleri
MADDE 35 – Alt birlik ve
Birliğe kayıtlı, onsekiz yaşını bitirmiş gerçek
kişilerle, tüzel kişilerin tescilli ana sözleşmelerinde temsil ve
bağlayıcı işlemler yapma yetkisi verilen gerçek kişi temsilcileri, bu
Kanun hükümlerine göre alt birlik ve Birlik organlarının seçimlerinde oy
kullanabilirler.
Alt birlik ve Birlik organlarına seçilebilmek
için;
a) Türk vatandaşı olmak,
b) En az iki yıldır alt birliğe kayıtlı
olmak,
c) Seçim tarihinde yirmibeş yaşını
doldurmuş olmak,
d) İflas etmemiş ya da iflas etmiş olsa
bile itibarını yeniden kazanmış olmak,
e) Taksirli suçlar hariç olmak üzere ağır hapis veya iki yıldan
fazla hapis cezasıyla cezalandırılmamış olmak yahut affa uğramış veya
tecil edilmiş olsalar bile basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet,
hırsızlık, dolandırıcılık, evrakta sahtekarlık, inancı kötüye kullanma,
yalan yere tanıklık, kaçakçılık, hileli iflas, görevi kötüye kullanma,
resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, kara para aklama, Devlet
sırlarını açığa vurma, terör, vergi kaçakçılığına iştirak suçlarından
dolayı hüküm giymemiş olmak,
f) Ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış
olmak,
g) Ticarî, ziraî ve sınaî kazanç dolayısıyla gelir veya kurumlar
vergisi mükellefi olmak,
h) Okur, yazar olmak,
şartları aranır.
Yerli ve yabancı tüzel kişilerin, tescilli ana sözleşmelerinde
temsil ve bağlayıcı işlemler yapma yetkisi verilen ve yukarıdaki
özellikleri taşıyan gerçek kişi temsilcileri, bu Kanun hükümlerine göre
alt birlik ve Birlik organlarına seçilebilirler. Seçilme yeterliliğini
kaybedenlerin alt birlik ve Birlikteki görevleri sona erer. Organların
seçimlerine katılma niteliklerine ilişkin diğer hususlar Birlik Tüzüğünde
belirlenir.
Alt birlik ve Birlik üyelerinin haklarının kullanılabilmesi için
tüzel kişilerin; sahibi, ortağı, yönetim kurulu üyesi, genel müdürü,
murahhas azası seviyesinde üst düzey yöneticisi ve şirketi temsile, ahzu kabza yetkili olması ve bu hâlinin seçimden en az
altı ay öncesini kapsaması şarttır.
Üye tüzel kişinin münfesih olması hâlinde, üyeliği ile birlikte
seçilmiş olduğu alt birlik ve Birlik organlarındaki görevi sona erer.
Alt birlik ve Birlik organlarının seçim
esasları
MADDE 36 – Alt birlik ve
Birliğin organlarının bu Kanunda belirtilen seçimleri, yargı gözetimi
altında, gizli oy ve açık tasnif esasına göre aşağıdaki fıkralarda
belirtilen şekilde gerçekleştirilir.
Seçim yapılacak genel kurul toplantılarından en az onbeş gün önce seçime katılacak üye veya temsilcileri
belirleyen listeler iki nüsha olarak o yer ilçe seçim kurulu başkanı olan
hâkime tevdi edilir. Ayrıca, toplantıların gündemi, yeri, günü, saati ile
çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususlar da
belirtilir. Toplantı tarihlerinin, gündemde yer alan konular da göz önünde
bulundurularak görüşmelerin bir cumartesi günü akşamına kadar sonuçlanması
ve müteakip pazar gününün dokuz-onyedi saatleri
arasında seçimlerin yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlenmesi
zorunludur. Birden fazla ilçe seçim kurulu bulunan yerlerde görevli hâkim
il seçim kurulunca belirlenir.
Hâkim, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip incelemek
suretiyle varsa noksanları tamamlattırdıktan sonra seçime katılacak üye
veya temsilcileri belirleyen liste ile yukarıda belirtilen diğer hususları
onaylar. Onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar görevli
ilçe seçim kurulu binası ile ilgili alt birlik veya Birliğin ilân yerinde
asılmak suretiyle üç gün süre ile ilân edilir. İlân süresi içinde listeye
yapılacak itirazlar hâkim tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde
kesin karara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya
ilişkin diğer hususlar ilgili alt birlik veya Birliğe
gönderilir.
Hâkim, kamu görevlileri veya aday olmayan üyeler arasından bir
başkan ve iki üyeden oluşan bir seçim sandık kurulu atar. Aynı şekilde
ayrıca üç yedek üye de belirler. Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda
kurula en yaşlı üye başkanlık eder. Seçim sandık kurulu, seçimlerin
Kanunun öngördüğü esaslara göre yürütülmesi, yönetimi ve oyların tasnifi
ile görevli olup bu görevleri seçim ve tasnif işlemleri bitinceye kadar
aralıksız devam eder.
Dörtyüz kişiden fazla üyesi bulunan alt
birlik veya Birlikte her dörtyüz kişi için bir
oy sandığı bulunur ve her seçim sandığı için ayrı bir kurul oluşturulur.
Yüze kadar olan üye fazlalığı sandık sayısında nazara alınmaz. Seçimlerde
kullanılacak araç ve gereçler ilçe seçim kurulundan sağlanır ve
sandıkların konacağı yerler hâkim tarafından
belirlenir.
Genel kurullarda yapılacak seçimlerde toplantıya katılma hakkı
olanlar imzalı yazı ile aday olabilir veya gösterilebilir. Seçimlerde aday
olanların listeleri organlara göre ayrı ayrı
olmak üzere tek liste hâlinde veya her organ için ayrı listeler hâlinde
genel kurul başkanlık divanınca adayların soyadı alfabetik sırasına göre
sıralanıp yeteri kadar çoğaltılarak o seçimde görevli hâkime mühürlenmek
üzere verilir. Listedeki isimlerin yanına herhangi bir unvan veya işaret
konulmaz. Genel kurul toplantılarına katılma hakkı olanları gösteren
listede adı bulunmayan üye oy kullanamaz. Oylar, oy verenin kimliğinin alt
birlik, Birlik veya resmî kuruluşlarca verilmiş kimlik kartı ile ispat
edilmesinden ve listedeki isminin karşısındaki yerin imzalanmasından
sonra, oy verme sırasında sandık seçim kurulu başkanı tarafından verilen
ilçe seçim kurulu mührünü taşıyan ve adayları gösterir listedeki isimlerin
karşısına seçilecek organın asıl üyeleri kadarı işaretlenip ilçe seçim
kurulu mührünü taşıyan zarflara konularak kullanılır. Bunların dışındaki
kâğıtlara yazılan veya seçilecek organı oluşturan üye sayısından fazla adayın işaretlendiği oy pusulaları
ile mühürsüz zarflardan çıkan pusulalar geçersiz
sayılır.
Sayım ve döküm sırasında en fazla oy alanlar asıl üyeliklere
diğerleri de aldıkları oy sırasına göre yedek üyeliklere seçilir. Oylarda
eşitlik hâlinde kura çekilir. Seçim süresinin sonunda seçim sonuçları
tutanakla tespit edilip seçim sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından
imzalanır. Tutanakların bir örneği seçim yerinde asılmak suretiyle geçici
seçim sonuçları ilân edilir. Kullanılan oylar ve diğer belgeler, tutanağın
bir örneği ile birlikte üç ay süre ile saklanmak üzere ilçe seçim kurulu
başkanlığına tevdi edilir.
Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutanakların
düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde seçim sonuçlarına yapılacak
itirazlar, hâkim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara
bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve
itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hâkim, yukarıdaki hükümlere
göre kesin sonuçları ilân eder ve ilgili alt birlik veya Birliğe bildirir.
Hâkim, seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde usulsüzlük veya Kanuna aykırı uygulama nedeniyle seçimlerin
iptaline karar verdiği takdirde, bir aydan az ve iki aydan fazla
bir süre içinde olmamak üzere seçimin yenileneceği pazar gününü tespit
ederek ilgili alt birlik veya Birliğe bildirir. Belirlenen günde yalnız
seçim yapılır ve seçim işlemleri bu madde ile Kanunun öngördüğü diğer
hükümlere göre yürütülür.
Görevli hâkim ve seçim sandık kurulu başkanı ile üyelerine
26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen
Kütükleri Hakkında Kanunda belirtilen esaslara göre ödenecek ücret ve
diğer seçim giderleri ilgili alt birlik veya Birlik bütçesinden
karşılanır. Seçimler sırasında seçim sandık kurulu başkanı ve üyelerine
karşı işlenen suçlar Devlet memurlarına karşı işlenmiş gibi
cezalandırılır.
Cezaî takibat
MADDE 37 – Alt birlikler ve
Birliğin paraları ile para hükmündeki evrak, senet ve sair malları
aleyhine suç işleyen ve bilanço, zabıtname, rapor ve diğer her çeşit kâğıt
ve defterler üzerinde suç mahiyetinde değişiklik yapan veya bunları kasten
yok eden organlara dahil üyeler ile personel hakkında Devlet memurları
hakkındaki cezalar uygulanır.
Muafiyet
MADDE 38 – Alt birlikler ve
Birlik, 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre
kurulan kooperatiflere sağlanan her türlü vergi ve harç muafiyetinden aynı
koşullarla yararlanırlar.
Denetim
MADDE 39 – Bakanlık, alt
birlikler ve Birliğin organları üzerinde idarî ve malî yönden gözetim ve
denetim hakkına sahiptir.
Amaçları dışında faaliyet gösteren alt birlik ve Birliğin sorumlu
organlarının görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin
seçilmesine, Bakanlığın veya bulundukları yer Cumhuriyet Başsavcılığının
istemi üzerine o yerdeki asliye hukuk mahkemesince basit usule göre
yargılama yapılarak karar verilir ve dava en geç üç ay içinde
sonuçlandırılır.
Ancak, millî güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun
devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hâllerde gecikmede
sakınca varsa, alt birlik ile Birlik, vali tarafından faaliyetten men
edilebilir. Faaliyetten men kararı, yirmidört
saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat içinde açıklar, aksi hâlde, bu idarî
karar kendiliğinden yürürlükten kalkar.
ALTINCI BÖLÜM Çeşitli Hükümler
Orman bitki türlerine ilişkin hükümler
MADDE 40 – Bu Kanun
hükümleri çerçevesinde orman bitki türlerine ilişkin olarak genetik
kaynakların kaydı, tohumlukların üretilmesi, sertifikasyonu, ticareti ve
piyasa denetimi iş ve işlemleri bir protokol çerçevesinde Çevre ve Orman
Bakanlığına devredilir.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 41 – 21/8/1963
tarihli ve 308 sayılı Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu
Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Diğer mevzuatla 308 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna
yapılmış sayılır.
GEÇİCİ MADDE 1 – Bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten önce 308 sayılı Kanun ile ilgili mevzuat
hükümlerine göre tescil edilen, üretim izni verilen ve ticarî sebze çeşit
kayıt listesine alınan çeşitler, bu Kanun kapsamında kayıt altına alınmış
sayılır.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, 308 sayılı Kanun ile
ilgili mevzuat hükümlerine göre özel sektör tarımsal araştırma kuruluşu
olarak tescil edilen kuruluşların, araştırma ve ıslah yetkileri devam
eder.
5 inci maddenin birinci fıkrası hükmü ile 7 nci maddenin birinci fıkrası hükmü, kayıtlı çeşidi
bulunmayan bitki türleri ile kayıtlı çeşidi bulunmakla beraber Bakanlığın
gerekli göreceği tohumluk çeşitleri hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren beş yıl süre ile
uygulanmaz.
Bu Kanunun uygulanması ile ilgili yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde, Bakanlıkça hazırlanarak
yürürlüğe konulur. Bu yönetmelikler yürürlüğe konuluncaya kadar, bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 308 sayılı Kanuna dayanılarak yürürlüğe
konulan yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin
uygulanmasına devam edilir.
GEÇİCİ MADDE 2 – Bu Kanuna
göre seçilmeye engel bir hâli olmayan gerçek ve tüzel kişiler, alt birlik
kurucusu olmak istedikleri takdirde, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren bir yıl içinde Bakanlığa başvurarak birer kuruculuk belgesi
alırlar. Başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde kurucu üyeler,
Bakanlığın tespit edeceği merkezlerde beş üyeden oluşan birer geçici
yönetim kurulu seçerler. Başvurularda Bakanlık, bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihte faaliyet gösteren dernek ve meslek kuruluşlarına öncelik
tanır.
Bakanlıkça belirlenen merkezlerdeki geçici yönetim kurulları,
geçici yönetim kuruluna seçildikleri tarihi takip eden bir ay içinde üye
kayıt işlemlerini tamamlayarak 20 nci maddeye
uygun olarak ilk genel kurullarını toplantıya çağırarak, organlarının
seçimini gerçekleştirirler. 35 inci maddenin ikinci fıkrasının (b)
bendi, organların ilk seçimlerinde uygulanmaz. Bu madde kapsamındaki alt
birlikler, seçim sonuçlarını Bakanlığa bildirmekle tüzel kişilik
kazanırlar.
En az üç alt birlik tüzel kişilik kazandıktan sonra Bakanlık, alt
birliklerce seçilen Birlik Genel Kurulu temsilcilerini, Birlik organlarını
seçmek üzere Ankara’da toplantıya çağırır. Birlik, organ seçimlerinin
kesinleşmesiyle tüzel kişilik kazanır.
Bu madde kapsamına giren alt birlikler tüzel kişilik kazanıncaya
kadar, alt birlik kurmak için gerekli olan ve bu Kanunda öngörülen
hazırlık çalışmalarında ve temaslarda bulunabilir.
GEÇİCİ MADDE 3 – 233 sayılı
Kanun Hükmünde Kararname kapsamında olup, kayıt altına alınmış çeşitlere
ait tohumlukları üreten kamu kuruluşunun memur ve sözleşmeli personeline;
bir yıllık tutarı onaltı yaşını doldurmuş
işçiler için geçerli olan bir aylık brüt asgarî ücret tutarının üç katını
geçmemek kaydıyla üretimi teşvik primi
ödenebilir. Bu ödeme, kuruluşun tohumluk üretimine devam ettiği sürece
ödenir ve damga vergisi hariç herhangi kesintiye tâbi tutulmaz. Bu şekilde
ödenecek üretimi teşvik priminin ödeme dönemiyle bu ödemeden yararlanmaya
ilişkin usul ve esaslar; personelin unvanı, görev mahalli ve elde edilen
tohumluk satış hasılatına katkısı dikkate alınarak Yüksek Planlama Kurulu
tarafından belirlenir.
Yürürlük
MADDE 42 – Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 43 – Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 7/11/2006 | ||||||