Tohumculukta 33' üncü yıl

01 Haziran 2018, 12:40



Türkiye tohumculuk sektörü, üretim kapasitesi, araştırma-geliştirme (AR ·GE) çalışmaları, teknik altyapı, zengin biyoçcşitlilik, ekolojik imkanlar ve coğrafi konum olarak tarım ve tohumculukla ilgili uluslararası ktıruluşlarla olan iş birliği ve uluslararası tohum kalite standartları ve kurallarına uyumlu yasal altyapısı ile yurt içi ve yrnt dışı piyasalarda önemli bir avantaja sahip konumdadır.

Türkiye'de tohumculuk tarihi gelişimi 1800'lü yılların ortalarında başlar 1839 yılında Osmanlı'da bitkisel üretimi artırma, çeşitlendirme ve ihracat gelirleri elde etmede yeni türler, yeni bitki çeşitleri ve kaliteli tohumun önemi fark edilir. 1846 yılında Tanzimat devri ile birlikte ziraatta da yeniderı yapılandırılmaya gidilir. 1847 yılında Yeşilköy'de "Ziraat Talimhanesi" kurulur. 1860 yılında ABD ve Mısır'dan pamuk tohumluğu ithal edilip, Ege ve Çukuroxa'da dağıtılır. 1870-1880 arasında bazı yabancı demiryolu şirketleri tahıl ve pamuk tohumluğu dağıtır. 1881 yılında Edirne'de ziraat okulunun kurulmasıylaeğitim atağı devam eder. Selanik'te de okul açılır. Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Türk tohumculuğunun temelini atan önemli çalışmalar başlatılır. Çeşit ıslahı konusunda önemli aşamalar kaydedilir; 1925-26 yılarında Adapazarı, Eskişehir ve Yeşilköy daha sonraki yıllarda Ankara ve Samsun Tohum lslah İstasyonları faaliyete geçer. 1926'da yurt dışından "anaçlık" pancar tohumluğu ithal edilir. 

 

1934 yılında Nazilli Pamuk lslah İstasyonu kurulur, Nazilli, Adana, Antalya'da ıslah edilmiş pamuk tohumluk üretimi gerçekleşir. 

1935 yılında ilk yerli buğday ve arpa çeşitleri elde edilip tohumlukları çiftçiye dağıtılır. 1950 yılında Devlet Üretme Çiftlikleri (Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü-TİGEM) kurulur. 
1953 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde sertifikasyon işlemlerine başlanır. 1956 yılında Milli Tohumluk İstişare Komitesi tarafından "Tohumluk Sertifikasyon Talimatnamesi" hazırlanır. 1959 yılında Ankara'da "Tohumluk Kontrol ve Sertifikasyon Enstitüsü", 1960 yılında Ankara Zirai Araştırma Enstitüsü bünyesinde Bölge Çeşit Deneme Servisi kurulur. 

1961 yılında BETA Ziraat ve Ticaret AŞ. (sektördeki ilk özel kuruluş kabut edilen tohumculuk şirketi) faaliyete başlar. 1963 yılında Tohumlukların Tescil Kontrol ve Sertifikasyonu Hakkındaki 308 Sayılı Kanun yayımlanır ve Türkiye, Uluslararası Tohum Test Birliğine (ISTA) üye olur. 1968 yılında OECD Tohumluk Sertifikasyon Sistemine üyelik gerçekleşir.

1978 yılında ikinci özel tohumculuk şirketi MAY Tohumculuk AŞ. kurulur. 4.12.1983 tarihli 63/7344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile özel tohum şirketlerince üretilen tohumluk fiyatları serbest bırakılır. 8.7.1984 tarihli 84/8231 sayılı BKK ile tohumluk ithalatı serbest bırakılır. 18.12.1984 tarihli Bakanlık onayı ile de Kamu kuruluşlarının ürettikleri tohumlukların fiyatlarının serbest bırakılmasıyla tohumluk fiyatları serbest rekabet sistemine göre teşekkül etmeye başlar. 
Bu gelişmeleri takiben özel tohumculuk şirketleri tarafından 1985 yılında tohumculuğumuzun ilerlemesine önemli katkılar yapan sektördeki ilk ve tek sivil toplum kuruluşu olan Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği (TÜRKTED) kurulur. 

TÜRKTED'in Misyonu 
Tohumculuk alanında Türkiye'nin bölgesel lider bir ülke olması için, teknoloji ve sistem geliştiren, diğer ülkelerle rekabet edebilen ve bölges1nde model oluşturabilecek şekilde ülke tohumculuğunun geliştirilmesine katkıda bulunmak ve Türk tohumculuğunu uluslararası alanda temsil etmektir. 
TÜRKTED'in Vizyonu 
Ulusal v'e uluslararası alanda gıda güvenliği ve sürdürülebilir tarım temelinde dünya tohumculuk endüstrisi ile bütünleşmiş, etkin ve uluslararası alanda rekabetçi bir tohumculuk endüstrisi oluşturulmasıdır. 
TÜRKTED'in Yapısı 
TÜRKTED, Türkiye tohumculuk endüstrisini güçlendirmeye ve geliştirmeye odaklanmış bir meslek örgütüdür.

1985 yılında kurulan TÜRKTED 33 yıllık geçmişi ile Türkiye tohumculuk sektöründeki en deneyimli tek sivil toplum kuruluşudur. Tüm faaliyetlerini kar amacı gütmeksizin yürütmektedir. 
TÜRKTED üyeleri: bitki ıslahı-çeşit geliştirme,  bitki çeşitlerinin adaptasyonu ve kayıt altına alınması,  sertifikalı tohumlukların çoğaltımı,işlenmesi, ambalajlanması, yurt içi ve yurt dışında pazarlanması aşamalarında ülkesel ve küresel ölçekte faaliyet gösteren firmalardır. 

Üyeleri arasında, endüstriyel tohumculuk faaliyetlerinin tümünü kendi bünyesinde toplamış entegre şirketlerin yanı sıra, iş kolunun yalnızca birkaç aşamasında aktif olan şirketler de bulunmaktadır. Üye şirketler; bazı ürünlerde Türkiye tohum pazarının büyük bölümünü oluşturmaktadır. Bunun yanında sertifikalı tohumluk üretimlerinin ve ihracatının % 80'e yakını TÜRKTED üyeleri tarafından gerçekleştirilmektedir. 

TÜRKTED, Türkiye tohumculuk işkolunun yurt dışı mesleki organizasyonlar nezdindeki ilk ve halen etkili temsilcisi konumundadır. 1998 yılından beri Uluslararası Tohumculuk Federasyonu (ISF) ve 2007'de_n beri Avrupa Tohumculuk Derneği'nin (ESA) üyesi olan TÜRKTED bu organizasyonların tüm çalışmalarına etkin bir şekilde katılarak ülkemizi temsil etmektedir. 
Bu etkin yapısıyla 2009 yılında ISF'in yıllık genel kuruluna Türkiye'de (Antalya) ev sahipliği yapmıştır. Buradaki başarısı ve Türk misafirperverliği uluslararası ortamlarda haJen büyük bir beğeniyle anılmaktadır. 
Periyodik olarak yayımlanan TÜRKTED yayın organı Tohum Dergisi ve e-bültenlere 'http://www.turkted.org.tr' web adresinden erişilebilmektedir.