Birkaç aydan beri gündemde olan deneme ve araştırma amaçlı tohumluk ithalatında uygulanan zorunlu GDO analizi ile ilgili olarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın ilgili genel müdürlüğü tarafından il müdürlükleri ile zirai karantina müdürlüklerine en son gönderilen 23 Mart 2011 tarihli talimat yeni belirsizliklerin yanı sıra tohum firmaları için birçok darboğazı da beraberinde getiriyor. Sektör mensuplarının, ticari amaçla ithal edilen tohumluklara uygulanan söz konusu analiz şartına herhangi bir itirazları bulunmuyor. Ancak çok az miktarlarda ve tamamen araştırma deneme amaçlı olarak ithal edilen birçok tür ve çeşide ait numune tohumluklardan da GDO analizinin istenmesi araştırıcı tohum kuruluşlarının ar-ge ve tohum ıslahı faaliyetlerini durma noktasına getirdi.

Yeni başlatılan uygulamada; özellikle “menşei riskli olan ülkelerin” ve yüzde 100, yüzde 40 gibi “analiz sıklığı” oranlarının nasıl, neye dayandırılarak ve hangi uluslararası normlara göre belirlendiği anlaşılamamaktadır. Ayrıca, ülkemiz için stratejik öneme haiz çeşitli bitki türlerine ait tohumlukların önemli miktarlarda ithalatının yapıldığı birçok ülkenin yanı sıra GDO konusunda çok katı olan 27 AB ülkesinin de bu risk grubuna dahil edilmiş olması, maalesef Türkiye tohumculuğunu geliştirebilmek için her türlü özveriyi gösteren ve taşın altına elini koyan bu sektörün temsilcilerini şaşkınlığa uğrattı. Diğer taraftan, domates tohumunda GDO analizi için dünyada uygulanabilen herhangi bir yöntem bulunmamasına rağmen bu türe ait tohumluklara nasıl bir GDO analizi uygulanacağı da meçhuldür.

Biyogüvenlik Kanunu’nun hükümlerine göre faaliyetini yürüten Biyogüvenlik Kurulu Kararı doğrultusunda, yem sektörünün talebini karşılayabilmek amacıyla 100 binlerce ton GDO’lu soyanın ithalatına izin verilmesi dikkate alındığında, GDO’lu olmadığı konusunda taahhütname verilen ayrıca araştırma ve denemesi yapılan parsellerde her zaman kontrol ve denetime açık olan araştırma deneme amaçlı tohumlukların ithalatında aynı Biyogüvenlik Kanunu gerekçe gösterilerek uygulanan zorunlu GDO analizi ne yazık hakkaniyet ölçüleriyle bağdaşmamaktadır. Söz konusu uygulama, laboratuvar analizi süreçlerinin çok uzun sürmesi sonucunda oluşacak telafi edilmesi neredeyse imkânsız zaman kaybının yanı sıra ülkemiz laboratuvarlarında yapılan GDO analizinin başta AB ülkeleri olmak üzere birçok ülkeye kıyasla çok pahalı olması nedeniyle ağır bir mali külfeti de beraberinde getirecektir. Bu uygulama nedeniyle, tüm olumsuzluklara rağmen gelişmiş ülkelerin tohum firmalarıyla rekabet şansı arayan ülkemiz tohum firmalarının araştırma faaliyetleri ve dolayısıyla tarım sektörünün ihtiyacı olan kaliteli tohum ıslahı neredeyse tamamıyla durma noktasına gelmek üzeredir.